Quup %100 Türk malı bir sosyal ağ, kurucusu ve sistemin mimarı İlker Aksu. Bende quup’ da yaklaşık 8 aydır geliştirici olarak çalışmaktayım. Bu yazıda içinde olan biri olarak size quup’ u anlatmaya çalışacağım. İnsanlar quup’ u her ne kadar facebook ile kıyaslasa da benzerliği geliştirilmesi durdurulmuş olan friendfeed’ den geliyor, kökleri ise basla.com dan. İlker abinin dediği gibi “Saf fikir, saf yenilik, bekleyemiyeceğimiz kadar uzakta olabilir, onun yerine var olanı iyileştirmeyi seçtik.”facebook’ da ki tüm ilişkiler gerçek hayatın sanallaştırılmış hali gibiyken, quup’ da gerçek kafa denginiz insanlarla ilişki kurabilirsiniz. Yani hiç tanımadığınız bir kişiyle ortak ilgi alanınız sayesinde tanışma olasılığınız çok yüksektir. Öte yandan facebook’ ta arkadaşınızın yeni doğmuş çocuğunun fotoğraflarını görüp beğenmekten yada aynı videoyu defalarca izlemekten farklı bir şey yapmanız çok olası değildir. Arama kısmında sadece kişi arıyor olmanız ise facebook içeriğini bize özetliyor. Yanlış anlaşılmasın facebook’ u kötülemiyorum, bu ağın doğası bu. Yani sanal nüfus müdürlüğü gibi çalışıyor. Bu sebepten dolayı quup ile facebook’ u kıyaslamak doğru değil. Karşılaştığı problemi facebook sayesinde çözen kaç kişi vardır bilmiyorum ama friendfeed üzerinden sayısız soru cevabını bulmuş, sayısız insan yeni iş olanaklarına kavuşmuş, sayısız insan ise yeni şeyler keşfetmiştir. Şimdi bir kaç soruyla quup’ un ne olduğunu kavramaya çalışalım.

quup ne demek, nasıl telaffuz edilir ?

quup; Quick Update den geliyor, bu yüzden quup ile paylaşım yapmak yada bir paylaşımla etkileşimde bulunmak çok kolay ve hızlıdır! Biz quup’ u kupdiye telaffuz ediyoruz.

quup nasıl çalışıyor, neler yapabiliyor ?

quup kişileri takip edebildiğiniz bir platform, yani arkadaşlık diye bir kavram bulunmuyor. Gönderdiğiniz her ileti (biz buna quup diyoruz) sizi takip eden kişilerin akışlarına dinamik olarak düşüyor, (sayfayı hiç yenilemeden akışınız otomatik olarak güncellenir) eğer gönderinize beğeni yada yorum yapılırsa, iletiniz o kullanıcıların takipçileri tarafından da görünür ve bu şekilde çok hızlı bir şekilde yayılır. Gönderdiğiniz quup güncel olduğu müddetçe akışta hep en üstlerde görünür, haliyle aktif konular akıştan kaybolmaz. Eğer akışınız da ilginizi çeken bir quup olursa, paylaş seçeneği ile ister quup içinde (requup) ister diğer sosyal ağlarda bu içeriği payalaşa biliyorsunuz. Yeni bir quup gönderirken içine, fotoğraf, farklı bir adresteki içerik veya gömülü şekilde video ekleyebilirsiniz. quup Markdown ile kalın, italik ve altı çizgili gibi temel metin şekillendirmenize de olanak sağlıyor. Bu özellikleri yorumlarınızda da kullanabiliyorsunuz.

Youtube, Vimeo, Soundcloud, İzlesene, Alkışlarla Yaşıyorum gibi popüler servislerin içeriklerini gömülü olarak paylaşmanızda mümkün. Yapmanız gereken tek şey içeriğin adresini girmek, gerisini quup hallediyor ;) quup’ a gönderdiğiniz içerikleri dilerseniz facebook veya twitter hesabınızda da paylaşabilirsiniz. Böylelikle hem quup, hem twitter hemde facebook’ daki arkadaşlarınıza aynı içeriği iletebilirsiniz.
quup hesabınızı kişiselleştirmekte çok kolay. Arka plan resmini, avatarınızı ve profilinizin kapak fotoğrafını değiştirerek kendi tarzınızı quup’ a çabucak uygulaya bilirsiniz.
Atacağınız bir quup’ un altına yapılacak olan yorumların izinlerini değiştirmeniz de mümkün. İster tamamen yoruma kapayın, ister trolllerden korumak için; onaylandıktan sonra yorumlar yayınlansın, sadece sizi takip edenler yorum yapabilsin yada karşılıklı takipte olduğunuz kişiler yorum yapabilsin diye düzenleyebilirsiniz.

Az daha unutuyordum, quup bookmarklet ile internette gezinirken gördüğünüz bir içeriği bir kaç tıkta quup’ da paylaşabilirsiniz.

quup’ un neler yapabildiğini yazmakla bitiremeyeceğim gibi, en iyisi girip kendiniz keşfedin;)

quup hangi derde deva oluyor ?

Aslında quup klasik forumların daha sosyalleşmiş hali gibi çalışıyor. quup size yeni şeyler keşfettirebilir veya kafa denginiz olan insanlarla bir arada olmanızı sağlar. Ayrıca sizde paylaşımlarda bulunarak etkileşiminizi arttırabilirsiniz. İlgi duyduğunuz grupları takip ederek o konuyla ilgili quup’ ları takip edebilir veya o gruba soru sorarak hızlı bir şekilde aradığınız cevaba ulaşabilirsiniz. quup’ un kullanımı arttıkça İlker abinin deyimiyle “ilgi alanlarına göre küçük küçük adacıklara ayrılacak” ve hangi adacık yada adacıklarda yer alacağınız ise tamamen size kalmış.

İlker abinin Karadeniz Teknik Üniversitesi sunumundan bir alıntı: “Esasında internet ile telefonlar birbirlerine çok benziyor, teorik olarak eğer ben dünyanın x bir yerinde ki kişinin telefon numarasını bilip çevirirsem onunla görüşebilirim. İnternette böyle, Google’ a eğer arayacağım kelimeyi yazabilirsem, istediğim bilgiye beni anında ulaştırabilir. Kelimeyi yazmak benim, bulmak Google’ nin işi. Kelimeyi keşfettirmek ise quup’ un işi!”

Türk girişimi olmanın artıları ve eksileri

quup’ un sermayesi, çalışanları, görsel tasarımı, yazılımı daha doğrusu her şeyi %100 yerli. Bu durum bazı kesimlerde milliyetçi duyguların ağır basmasından dolayı çok olumlu karşılanırken, bazı kesimlerce de sürekli yaylım ateşine tutulmanıza sebep oluyor. Hiç bir yerine kusur bulamayan “dahi anlamında ki de ayrı yazılır, bu yüzden kullanmayacağım” diye biliyor. quup eğer yerli değilde yabancı bir girişim olsaydı tepkiler nasıl olurdu diye kendi kendime sürekli soruyorum!.

Diğer sosyal ağlarda, kişisel bilgilerin istenmeyen şekillerde kullanıldığını biliyoruz, görüyoruz. Hâl böyleyken tepkiler ortada, aynı insanlar quup’ a üye olurken kişisel bilgilerinin güvenliğinden şüphe edebiliyorlar, ben bu duruma gülüyorum. Bu konuyla ilgili ne kadar yazarsam yazayım çok fazla önemi yok diye düşünüyorum, taki rüzgar arkadan esmeye başlayıncaya kadar, o zamana kadarda en iyisini yapmak için durmadan çalışmaya devam edeceğiz.

quup’ un kullandığı teknolojiler nelerdir ?

Bu konuyla ve quup’ un mimarisi ile ilgili detaylı yazıları ilerleyen günlerde blog.quup.com altından okuyabilirsiniz. Yinede kabaca yazayım da ilgili maddenin altı boş kalmasın :) .Net (c#) platformu üzerinde geliştiriliyor. Web tarafında mvc3 ve razor view engine kullanılıyor. Veritabanı mssql fakat ilişkisel değil nosql yaklaşımı kullanılıyor. quup’ un mimarisinin getirdiği güzellik ile 1-2 saatlik bir repository değişikliğiyle quup’ u komple mysql, mongodb yada x bir veritabanını kullanabilir hale getirebiliyoruz. Bu arada quup yüksek ölçeklenebilir (high scalability) bir yapıda geliştiriliyor. Bunların yanında olmazsa olmazlarımız olan javascript, html, css geliyor.

Neden bunlar ? diye sorabilirsiniz bende size İlker abinin bir sözünü söyleyerek yazıya son verebilirim :) “Çünkü en iyi bunları biliyoruz!”

quup’ a üye olduktan sonra http://quup.com/settings/invitation adresinden arkadaşlarınızı davet etmeyi unutmayın :)